Schade veroorzaakt door een paard
Het gedrag van een paard is niet altijd te voorspellen, het blijft tenslotte een dier en we weten niet altijd goed wat er speelt, hoezeer je ook denkt het paard goed te kennen. Dat zou je als paardenbezitter eigenlijk moeten weten. Maar een ongeluk zit in een klein hoekje, hoe goed je ook uitkijkt. Er zijn tal van voorbeelden waarbij een paard onverwacht reageert of schrikt en jammer genoeg schade toebrengt aan (bezittingen van) een ander. Hieronder zomaar wat voorbeelden uit mijn praktijk.
- Een collega-pensionklant die je hebt gevraagd jouw paard binnen te zetten, wordt door het paard omver gelopen, valt en breekt een heup;
- Jouw paard schrikt en maakt een deuk in een geparkeerde auto;
- Jouw paard is bang en loopt (zoals vaker gebeurt) achteruit en beschadigt andermans goed;
- Een proefrijder valt van jouw te koop aangeboden paard;
- Jouw paard trapt tijdens het losrijden bij een wedstrijd en raakt een andere ruiter tegen het been, met een kapotte laars als resultaat;
- Jouw paard accepteert een nieuw paard op de wei niet en schopt en bijt het paard, waardoor deze gewond raakt en naar de kliniek moet;
- Jouw paard schrikt en slaat met zijn achterbenen, waardoor een hoefijzer loslaat en tegen het hoofd van een toeschouwer komt, met een fikse hoofdwond als gevolg;
- Jouw paard staat tijdens onweer buiten op de wei, slaat in paniek op hol en breekt dwars door de net vernieuwde omheining en neemt andere paarden mee, met verwondingen als resultaat.
We kunnen zelf nog wel een aantal voorbeelden noemen, waarop schade ontstaat door toedoen van een paard. Wie verantwoordelijk is voor die schade, hangt af van de beoordeling van de situatie en feiten. Dit kan de eigenaar, bezitter, ruiter, stal-of manegehouder zijn. Iure Fortis is er voor slachtoffers en personen die aansprakelijk worden gesteld als het gaat om ongevallen of schade veroorzaakt door een paard.
Aansprakelijkheid
Het basisprincipe is dat iedereen in beginsel zijn eigen schade draagt. Alleen in uitzonderingsgevallen is een ander aansprakelijk voor schade die iemand heeft geleden. Voor aansprakelijkheid is het van belang te onderzoeken en te beoordelen of iemand anders de schade die u heeft geleden moet vergoeden. Een paard, hoewel de veroorzaker, kan natuurlijk niet aansprakelijk worden gesteld voor schade. In het Nederlandse recht is dan ook bepaald dat de bezitter van een dier aansprakelijk is voor de door het dier aangerichte schade, tenzij aansprakelijkheid zou hebben ontbroken indien hij de gedraging van het dier waardoor de schade werd toegebracht, in zijn macht zou hebben gehad.
De bezitter van een paard is meestal de eigenaar, maar dat is niet altijd het geval. Ook degene die het paard onderhoudt kan in sommige gevallen aansprakelijk zijn voor schade die het paard heeft veroorzaakt. Daarnaast kunnen ook andere mensen aansprakelijk zijn voor de gedragingen van een paard:
- De manege als het paard bedrijfsmatig is ingezet
- Ouders wanneer hun kinderen een paard bereden
Een bezitter van een paard is niet aansprakelijk, indien een ruiter bepaalde keuzes heeft gemaakt en het dier gestuurd heeft. Als bijvoorbeeld een ruiter zeer onverantwoordelijk rijdt en daardoor schade met het paard veroorzaakt, kan in dat geval aansprakelijk zijn voor de schade. Als een ruiter bij het proefrijden vóór aanschaf van een paard, aangeeft een geoefend ruiter te zijn, maar in feite een beginneling is, kan de ruiter aansprakelijk zijn indien deze van het paard valt en zelf schade oploopt.
Aansprakelijkheid ingeval van minderjarigen
Wat als de pony van een kind schade aanricht, wie is er dan verantwoordelijk voor? In het Burgerlijk Wetboek is speciaal een regeling opgenomen voor schade veroorzaakt door de pony van een kind. Het komt erop neer dat de ouders van het betreffende kind steeds aansprakelijk zijn voor de schade die de pony van het kind veroorzaakt heeft. Hier geldt dus een vergaande risicoaansprakelijkheid van de ouders als bezitter van de pony van het kind, want zolang het kind minderjarig is, staat het onder gezag van de ouders en zijn die ouders dus ook aansprakelijk voor de pony van het kind.
Aansprakelijkheid en schadevergoeding
Als de aansprakelijkheid is vastgesteld, kan een gedupeerde de aansprakelijke partij om vergoeding van de schade verzoeken. Hoe groot de schadevergoedingsplicht is hangt af van de mate van aansprakelijkheid. Doordat men werkt men levende dieren is het risico op ongevallen vele malen groter. Als iemand bijvoorbeeld komt proefrijden op een paard dat voor de verkoop staat en het betreft een jong, weliswaar zadelmak, maar verder onbeleerd paard waar de potentiële koper van op de hoogte is en deze persoon valt eraf, dan zou het niet reëel zijn om de schade die ontstaat volledig voor rekening te laten komen van de verkoper. Hier wordt dan ook vaak rekening mee gehouden in de verdeling van de schade. Dit wordt ook wel aangeduid als “eigen schuld”. Hiermee wordt bedoeld dat het slachtoffer, door het vrijwillig rijden op het paard, zelf een bepaald risico heeft genomen en dus ook (een gedeelte van) de schade zelf moet dragen.
Letselschade
Letselschade is de schade die ontstaat wanneer een mens letsel ondervindt. We onderscheiden twee soorten letselschade:
- materiële- en
- immateriële schade
Een ongeval met een paard kan aanzienlijke schade aanrichten aan de ruiter. In beginsel is ook hier weer de bezitter of eigenaar aansprakelijk voor de veroorzaakte letselschade. Toch is een nuancering nodig. Als bijvoorbeeld een ruiter letselschade oploopt in een manege is de manege toch niet voor 100% aansprakelijk voor de schade. De ruiter heeft namelijk zelf bepaalde risico’s aanvaard door een paard te berijden. Veelal wordt 50% van de schade toebedeeld aan de manege en blijft de overige 50% voor eigen schuld bij de ruiter.
Slotsom
De bezitter van het paard is in beginsel aansprakelijk voor de schade die het paard heeft veroorzaakt. Dit wordt anders als de betrokken persoon zelf (enige) schuld heeft aan het voorval. Ook wanneer het gaat om een bedrijfsmatige inzet van paarden kunnen de uitkomsten van deze zaken anders zijn. Op de eerste plaats in het van groot belang dat je als bezitter van een paard verzekerd bent voor aansprakelijkheid. Daarnaast is het verstandig indien je aansprakelijk wordt gesteld of zelf schade hebt door toedoen van een paard, eerst een hippisch specialist te raadplegen. Iure Fortis staat in dat geval voor u klaar.
Schade aan paard
In het geval schade aan een paard ontstaat door toedoen van een ander, ligt de aansprakelijkheid voor die schade uiteraard bij degene die de schade heeft veroorzaakt. Aansprakelijkheid moet echter wel erkend of bewezen worden. Als er geen getuigen zijn die de toedracht van de schade kunnen bevestigen of de ‘veroorzaker’ van de schade de aansprakelijkheid ontkent, wordt het een lastige kwestie om de schade te gaan verhalen. Een vermoeden is meestal onvoldoende, tenzij de omstandigheden dusdanig zijn, dat het niet anders kán dat diegene de schade moet hebben veroorzaakt. Maar ook dan is het nog geen gelopen race. Als aansprakelijkheid niet erkend wordt, zul je de rechter moeten vragen om een ‘verklaring voor recht’ waarmee wordt bedoeld dat de rechter bindend kan vaststellen wat de rechtsverhouding tussen partijen inhoudt. In het vorenstaande voorbeeld zou dat kunnen inhouden dat de aansprakelijkheid van rechtswege wordt vastgesteld en de wederpartij gehouden is schadevergoeding te betalen.