Het begon allemaal eind 2017 met de ‘Me too’-beweging, tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag. Inmiddels staan we, zeker na de gebeurtenissen bij The Voice, De Wereld draait door, NOS-sport, ministeries en Academische ziekenhuizen, niemand meer raar te kijken als er weer een bekende organisatie negatief in de belangstelling komt. Dat 75% van de medewerkers last heeft van grensoverschrijdend gedrag, blijkt maar weer uit het vandaag verschenen onderzoeksrapport van de cie. Van Rijn: “Niets gezien, niets gehoord, niets gedaan” over grensoverschrijdend gedrag bij de publieke omroep. Bij grensoverschrijdend gedrag gaat het over pesterijen, discriminatie, machtsmisbruik, intimidatie, agressie of extreme werkdruk waarbij iemand een ander schade toe brengt op fysiek, mentaal of emotioneel vlak. Grensoverschrijdend gedrag komt in allerlei organisaties en bedrijven voor, van klein tot groot, ondanks dat een werkgever de zorg heeft om werknemers een veilige werkomgeving te bieden, zonder bedreigingen, beledigingen, vernederende of kwetsende gedragingen. Het gaat hier om een zorgplicht, waarbij de werkgever de directe verantwoording draagt voor het gedrag van medewerkers onderling, maar ook werknemers zo veel mogelijk beschermt tegen misdragingen door derden (klanten, bezoekers en leveranciers). De werkgever dient beleid te voeren tegen ongewenst gedrag, wat wil zeggen het gedrag dat door werknemers als bedreigend, intimiderend of vernederend wordt ervaren. Het Burgerlijk Wetboek en de Arbeidsomstandighedenwet bieden daartoe voldoende regelgeving. Doet de werkgever te weinig, dan kan dat leiden tot boetes en de verplichting tot schadevergoeding.
Dat ongewenst gedrag een grote impact heeft op werknemers is bekend. Bij de meeste mensen die grensoverschrijdend gedrag ervaren, leidt dat in de meeste gevallen tot psychische pijn. Denk aan gevoelens van angst, wantrouwen en schaamte. Maar het kan daarmee ook fysieke klachten veroorzaken zoals eetstoornissen, slaapstoornissen, concentratieproblemen, hoofdpijn, maagpijn, psychosomatische klachten en niet in de laatste plaats een burn-out of zelfs een depressie.
Ondanks het voorhanden zijn van een vertrouwenspersoon, Arbodienst, Personeelshandboek, protocollen en een klachtenregeling, wordt grensoverschrijdend gedrag lang niet altijd gemeld, omdat de consequenties voor de melder vooraf niet duidelijk zijn. Daarbij spelen factoren als schaamte, gebrek aan bewijs, wantrouwen, positie binnen het bedrijf en inkomensafhankelijkheid een belangrijke rol. De terughoudendheid wordt alleen maar groter als de directeur zelf of een leidinggevende bij grensoverschrijdend gedrag betrokken is.
Grensoverschrijdend gedrag kan echt iedereen overkomen. Je kunt jaren ergens met plezier werken tot er een nieuwe leidinggevende of collega komt die jou niet ziet zitten. Of je kunt ineens ergens te oud voor zijn en daardoor niet voor een opleiding in aanmerking komen. Of je merkt dat er op een bepaalde manier op je gereageerd wordt of je het woord nauwelijks krijgt in een teamoverleg. Het begint vaak heel subtiel, maar het sluipt erin met alle gevolgen van dien. Maar het kan ook veel openlijker plaatsvinden, met name bij seksuele intimidatie, pesten en agressie. Denk bijvoorbeeld aan ‘grapjes’ over uiterlijk en kleding en over ‘normaal’ mannelijk gedrag.
Als je het gevoel hebt dat je geen kant meer op kunt, er letterlijk ziek van wordt en er binnen de organisatie niemand is die je kan of wil helpen, lijkt ontslag nemen wellicht de beste weg. Maar het hoeft niet altijd tot baanverlies te leiden. Er zijn meer mogelijkheden. Wil je het er niet bij laten zitten en vindt je intern geen gehoor, zoek dan externe hulp vóórdat je een rigoureuze beslissing neemt. Rechtspraktijk Iure Fortis kent het klappen van de zweep en helpt je verder. Meer info: neem contact op: 06-39887292.