Bij het kopen of verkopen van een paard komt heel wat kijken. De professionele handelsstallen hebben hier uiteraard veel ervaring mee, maar voor degene die voor het eerst een paard of pony gaat kopen of verkopen, is dat andere koek. Omdat koop en verkoop van paarden best lucratief is, zie je steeds meer particulieren die zich puur omwille van de winsten in de paardenhandel begeven. Een niet al te duur paard kopen, kort opleiden en dan met winst verkopen. Ik heb helaas te vaak gezien dat het niet altijd zo loopt als je verwacht of gehoopt had. Ben daarom als verkoper én als koper goed voorbereid.
Onderstaand een aantal essentiële aspecten.
Informatie(plicht)
Als een paard of pony te koop wordt aangeboden, dient u zo eerlijk mogelijk te zijn over onder andere het niveau van het paard, het gedrag (ook in de stal en bij andere paarden) en over de medische geschiedenis. Een Facebook-bericht is snel gemaakt, met een wervende tekst en mooie foto. Soms te mooi om waar te zijn. Zo is het is namelijk niet eerlijk tegenover de koper om aan te geven dat het paard Z-dressuur heeft gelopen als dit bij de vorige eigenaar is geweest en zeker (nog) niet in de afgelopen periode bij u.
U bent namelijk ten opzichte van de (potentiële) koper verplicht om alle informatie te geven die u van het paard heeft, ook al kan dit de koper ietwat ‘afschrikken’ of de koopprijs drukken. En niets is zo vervelend als u aangeeft dat het paard geen stalgebreken heeft en bij de nieuwe eigenaar blijkt het paard ineens lucht te zuigen in zijn stal. “Dat heeft ie bij ons nog nooit gedaan” is natuurlijk niet erg geloofwaardig. Dat een paard moet wennen aan zijn nieuwe omgeving snapt iedereen en dat een paard even van slag af kan zijn omdat hij zijn vertrouwde verzorger, ruiter, stalgenootjes of weidemaatjes mist, is best logisch. Maar een stalgebrek gaat veel verder dan dat en komt niet ineens spontaan opzetten. Ook over eventuele blessures of kreupelheid kunt u maar beter eerlijk zijn, zeker als uit de röntgenologische keuring straks iets anders blijkt. U verliest ogenblikkelijk alle geloofwaardigheid.
Onderzoeksplicht
Als koper in spé moet je je niet teveel laten lijden door het exterieur oftewel het uiterlijk of het niveau van het paard. Schakel emoties zoveel als mogelijk uit en laat je lijden door objectieve informatie. Maar…dan moet je er wel naar vragen. Een verkoper geeft vaker niet meer informatie dan noodzakelijk. Ook een keuring (klinisch of röntgenologisch) hoort daar bij. Foto’s van het paard van een langer geleden uitgevoerde keuring zijn nooit betrouwbaar. In de tussenliggende periode kan er namelijk van alles zijn gebeurd. Zorg tevens voor een of meerdere proefrijd-sessies al dan niet met de eigen instructeur. Let op: een zeer sensibel paard kan bij het proefrijden door supplementen, pasta’s e.d. ‘gekalmeerd’ zijn, waardoor het paard super relaxed lijkt. Neem het zekere voor het onzekere en vraag de verkoper of je het paard meerdere keren mag bezoeken om zelf te ervaren hoe het paard zich gedraagt (in de stal, tijdens het voeren, in de training en op de wei). Als de verkoper daar al te moeilijk over doet, dan moet u zich afvragen of er iets aan de hand is wat u blijkbaar niet mag zien. Een paard bij wijze van proef gedurende enkele weken bij u op stal klinkt logisch, maar wordt niet of nauwelijks gedaan, vanwege het risico dat de verkoper loopt omdat hij tijdens de proefplaatsing geen zicht meer heeft wat er met het paard gebeurd en de kans aanwezig is dat het paard minder goed terugkomt. En ja, ik begrijp dat u ook niet lang wilt wachten met de koop, want er kunnen meerdere gegadigden zijn. Maar geloof me, de andere potentiële kopers zitten met dezelfde vragen.
Aankoopkeuring
Indien het paard bevalt en de prijs is goed, is het verstandig, zo niet noodzakelijk of door de koper vereist om het paard te laten keuren. Het doel van een keuring bij een aan- of verkoop is in schatten of het paard geschikt is voor het doel dat de (toekomstige) eigenaar voor ogen heeft. Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Geen enkel paard is perfect. Elk paard heeft wel kleine afwijkingen bijvoorbeeld bij de röntgenologische keuring. Het is echter de kunst om te beoordelen of de afwijkingen die we tegen komen ook daadwerkelijke een probleem of risico vormen voor de (sport)carrière van een paard. Bij een aankoopkeuring spreekt de veterinair dan ook zelden van goed- of afkeuren. Een aankoopkeuring is een risico inschatting waarbij bekeken wordt welke eigenschappen of afwijkingen het paard minder geschikt maken voor het beoogde doel. Meestal spreekt men van bemerkingen in plaats van afwijkingen. Daarbij swordt een inschatting gemaakt of deze een groot of klein risico vormen voor het beoogde doel van het paard.
NB: Veel verzekeringen eisen dat het paard (klinisch) gekeurd wordt, voordat ze het opnemen in de verzekering. Dit om het risico van een schade-uitkering vóóraf zoveel als mogelijk te beperken.
Keuren kan klinisch en/of röntgenologisch. Bij een klinische keuring wordt het paard van neus tot staart bekeken. De keuring begint met het stationaire gedeelte waarbij eerst het signalement opgenoemen wordt en het chipnummer uitgelezen wordt. Daarna volgt een standaard lichamelijk onderzoek. Vervolgens kijkt de veterinair hoe het paard loopt en beweegt, zowel op een harde ondergrond als op een zachte ondergrond. Vervolgens komen de buigproeven van alle vier de benen. Het bloed wordt standaard afgenomen en 6 maanden bewaard. Dit bloed kan op een later moment worden onderzocht op de aanwezigheid van medicatie mocht daar twijfel over bestaan. De klinische keuring kan, als daar aanleiding toe bestaat, worden uitgebreid met een röntgenologische keuring. Die bestaat meestal uit 20 foto’s Deze set bestaat uit opnames van de ondervoeten, de kogels en sesambeentjes van beide voorbenen. Van de achterbenen worden opnames gemaakt van de kogels, sprongen en knieën. Afhankelijk van de wensen kan de keuring uitgebreid worden met verdere beeldvorming. Denk daarbij aan bijvoorbeeld een echografisch onderzoek van de pezen. De röntgenologische keuring is een goede methode om paarden te screenen op veel voorkomende gewrichtsproblemen zoals artrose of OCD. Naast het beenwerk zijn ook de hals en rug zeer belangrijk om goed te kunnen functioneren als (sport)paard. Daarom wordt een keuring dan ook vaak uitgebreid met röntgenopnames van de hals en/of rug. De kosten van een röntgenologische keuring gaan veel verder dan de klinische, omdat elke foto apart in rekening wordt gebracht. Hoe meer foto’s hoe duurder het wordt. De stelregel: “hoe duurder het paard, hoe meer foto’s” gaat hier wel op. Het is tenslotte forse bedragen die voor een (sport)paard wordt neergelegd en dan ga je liever voor het zekere dan het onzekere.
Tenslotte is het zowel voor de koper als de verkoper van belang om alles goed vast te leggen in een overeenkomst. Zie verder bij: “Koopovereenkomst”.